Typy osobowości: Przewodnik po różnych teoriach i koncepcjach

typy osobowosci

W życiu codziennym spotykamy się z różnymi ludźmi, którzy mają różne cechy charakteru, sposób myślenia i zachowania. Te różnice wynikają z ich osobowości, które są zbiorem cech psychicznych i emocjonalnych, które decydują o tym, jak osoba reaguje na sytuacje, podejmuje decyzje i komunikuje się z innymi. W tym artykule przyjrzymy się różnym teoriom i koncepcjom, które próbują wyjaśnić te różnice, w tym 4 typom osobowości według Hipokratesa i 16 typom osobowości według Junga.

Wprowadzenie do teorii osobowości

Osobowość definiowana jest jako zestaw różnorodnych cech i innych czynników, które wpływają na nasze zachowanie, podejmowane przez nas decyzje oraz usposobienie. Na przestrzeni lat powstało wiele teorii osobowości, które próbują wyjaśnić te różnice i sklasyfikować ludzi według ich cech charakterystycznych. Niektóre z tych teorii są bardziej popularne i znane, takie jak 4 typy osobowości według Hipokratesa czy 16 typów osobowości według Junga, inne są mniej znane, ale również interesujące. Oto wprowadzenie do kilku z tych teorii:

4 typy osobowości według Hipokratesa

Hipokrates to starożytny lekarz uważany za pierwszego naukowca, który zainteresował się podziałem ludzi ze względu na ich temperament. Hipokrates wyróżnił 4 typy osobowości, które jego zdaniem były powiązane z przewagą soków w ciele człowieka. Typy osobowości według Hipokratesa to:

  1. Sangwinik – przewaga krwi
  2. Choleryk – przewaga żółci
  3. Melancholik – przewaga żółci czarnej
  4. Flegmatyk – przewaga śluzu

16 typów osobowości według Junga

Carl Gustav Jung to szwajcarski psychiatra i psycholog, który opracował teorię typów osobowości w oparciu o dwa podstawowe typy: ekstrawertyk (czerpiący energię z zewnątrz, lubiący przebywać w towarzystwie innych ludzi) i introwertyk (czerpiący energię z wewnątrz, wolący przebywać w swoim towarzystwie). Na tej podstawie Jung wyróżnił 16 typów osobowości, które dzielą się na cztery funkcje osobowości, które określają sposób, w jaki nasz umysł może uchwycić rzeczywistość:

  1. Myślenie – odczuwanie
  2. Percepcja – intuicja

Szczegółowy opis 4 typów osobowości według Hipokratesa

Każdy z 4 typów osobowości według Hipokratesa charakteryzuje się odmiennym zestawem określonych cech. Oto szczegółowy opis każdego z nich:

Sangwinik

Sangwinik to osoba pogodna i uśmiechnięta, lubiąca przebywać w towarzystwie innych osób. Określana jest mianem ekstrawertyka. Sangwinicy mają pozytywne nastawienie do świata i innych ludzi. Są komunikatywni i chętni do działania. Lubią być w centrum uwagi. Sangwinik bywa jednak egocentryczny. Często brak mu również organizacji i determinacji w dążeniu do postawionych celów.

Choleryk

Choleryk jest ekstrawertykiem. Zakłada się, że cholerycy są urodzonymi przywódcami. Często obejmują stanowiska liderów. Są zorientowani na realizację swoich celów, lubią rywalizację i zawsze muszą mieć nad wszystkim kontrolę. Zagrożeniem dla choleryków jest jednak zwiększona podatność na pracoholizm. Cholerycy nie są w stanie oderwać się od pracy i realnie odpocząć. Co więcej, czasami są wybuchowi, źle reagują na porażkę lub/i krytykę ze strony innych osób.

Melancholik

Melancholik jest przeciwieństwem choleryka, określany mianem introwertyka oraz pesymisty. Melancholicy mają skłonność do nadmiernych rozmyślań i analizowania wszystkiego. Często narzekają i łatwo popadają w stany depresyjne. Są bardzo wrażliwi i silnie przeżywają to, co dzieje się wokół nich. Nierzadko mają niską samoocenę i brak pewności siebie. Melancholicy są również wrażliwi na potrzeby innych osób, chętnie pomagają innym i są zdolni do poświęceń. Co ciekawe, melancholicy często mają duszę artystów i są perfekcjonistami.

Flegmatyk

Flegmatyk to osoba spokojna, cierpliwa i zrównoważona. Flegmatycy lubią rutynę, niechętnie odnoszą się do zmian. Są bardzo cierpliwi, są doskonałymi obserwatorami i słuchaczami, dlatego uchodzą za osoby godne zaufania. Flegmatycy nie lubią być w centrum uwagi i nie przepadają za okazywaniem emocji. Potocznie określani są mianem „uniwersalnych osób”.

Polecamy: „Nie” z przymiotnikami – zasady pisowni i przykłady

typy osobowosci

Barwy osobowości według 4 typów osobowości Hipokratesa

Istnieje również podział, który przyporządkowuje 4 typom osobowości poszczególne kolory. Cholerykowi przypisywany jest kolor czerwony, sangwinikowi żółty, flegmatykowi zielony, natomiast melancholikowi niebieski. Oto krótki opis każdego z kolorów osobowości:

Czerwony – choleryk

Czerwony to kolor energii, siły i władzy. Osoby o czerwonej osobowości są silne, pewne siebie i zdecydowane. Mają naturalne zdolności przywódcze i potrafią zmotywować innych do działania. Często są też impulsywne, a ich wybuchowy temperament może sprawiać problemy w relacjach z innymi.

Żółty – sangwinik

Żółty to kolor optymizmu, radości i entuzjazmu. Osoby o żółtej osobowości są towarzyskie, ekstrawertyczne i mają niewyczerpane pokłady energii. Wydają się być zawsze szczęśliwe i zadowolone z życia, a ich pozytywne nastawienie potrafi zarażać innych. Jednak ich skłonność do egocentryzmu i brak odpowiedzialności może być irytująca dla innych.

Zielony – flegmatyk

Zielony to kolor spokoju, harmonii i równowagi. Osoby o zielonej osobowości są cierpliwe, wyrozumiałe i potrafią się dobrze wysłuchać innych. Zwykle są dobrze zorganizowane i mają racjonalne podejście do życia. Czasami jednak mogą być zbyt konserwatywne i niechętne zmianom.

Niebieski – melancholik

Niebieski to kolor spokoju, uczciwości i lojalności. Osoby o niebieskiej osobowości są rzetelne, odpowiedzialne i sumienne. Cenią sobie bliskie relacje z innymi i są wrażliwe na potrzeby innych. Jednak ich skłonność do pesymizmu, nadmiernej analizy i perfekcjonizmu może utrudniać im życie.

16 typów osobowości według Junga i MBTI

Teoria osobowości Carla Gustava Junga stała się podstawą dla opracowania kwestionariusza MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) przez Isabel Briggs Myers i Katherine Briggs. MBTI pozwala na określenie typu osobowości na podstawie odpowiedzi na serię pytań. W wyniku analizy, osoba zostaje przyporządkowana do jednego z 16 typów osobowości. Oto lista tych typów wraz z ich angielskimi akronimami i polskimi opisami:

  1. ESTJ (Ekstrawertyk, Percepcjonista, Myśliciel, Osądzający)
  2. ISTJ (Introwertyk, Percepcjonista, Myśliciel, Osądzający)
  3. ENTJ (Ekstrawertyk, Intuicyjny, Myśliciel, Osądzający)
  4. INTJ (Introwertyk, Intuicyjny, Myśliciel, Osądzający)
  5. ESTP (Ekstrawertyk, Percepcjonista, Myśliciel, Obserwator)
  6. ISTP (Introwertyk, Percepcjonista Myśliciel, Obserwator)
  7. ENTP (Ekstrawertyk, Intuicyjny, Myśliciel, Obserwator)
  8. INTP (Introwertyk, Intuicyjny, Myśliciel, Obserwator)
  9. ESFJ (Ekstrawertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Osądzający)
  10. ISFJ (Introwertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Osądzający)
  11. ENFJ (Ekstrawertyk, Intuicyjny, Uczuciowiec, Osądzający)
  12. INFJ (Introwertyk, Intuicyjny, Uczuciowiec, Osądzający)
  13. ESFP (Ekstrawertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Obserwator)
  14. ISFP (Introwertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Obserwator)
  15. ENFP (Ekstrawertyk, Intuicyjny, Uczuciowiec, Obserwator)
  16. INFP (Introwertyk, Intuicyjny, Uczuciowiec, Obserwator)
charakterystyka typow osobowosci

Szczegółowy opis 16 typów osobowości według MBTI

Każdy z 16 typów osobowości według MBTI charakteryzuje się unikalnym zestawem cech, które wpływają na sposób, w jaki osoba komunikuje się, podejmuje decyzje i radzi sobie z problemami. Oto krótka charakterystyka każdego z typów:

ESTJ – Ekstrawertyk, Percepcjonista, Myśliciel, Osądzający

ESTJ to osoby, które są zdecydowane, odpowiedzialne i mają naturalne zdolności przywódcze. Są praktyczne i zorientowane na konkretne cele. Dążą do sprawiedliwości i uczciwości w swoim życiu, a także w relacjach z innymi. Czasami mogą być zbyt dominujące i nieczułe na potrzeby innych.

ISTJ – Introwertyk, Percepcjonista, Myśliciel, Osądzający

ISTJ to osoby, które są spokojne, rzetelne i sumienne. Lubią planować i organizować swoje życie oraz pracę. Cenią sobie tradycje i lojalność. Są ostrożne w podejmowaniu decyzji i wolą analizować sytuacje przed podjęciem działania. Mogą być nieco zamknięte emocjonalnie i niechętne zmianom.

ENTJ – Ekstrawertyk, Intuicyjny, Myśliciel, Osądzający

ENTJ to osoby, które są pewne siebie, ambitne i mają silne zdolności przywódcze. Są wizjonerami, którzy potrafią inspirować innych do działania. Dążą do sukcesu i doskonałości, ale czasami mogą być zbyt wymagające wobec siebie i innych. ENTJ mogą również być niecierpliwe i niezbyt wrażliwe na uczucia innych.

INTJ – Introwertyk, Intuicyjny, Myśliciel, Osądzający

INTJ to osoby, które są analityczne, kreatywne i niezależne. Lubią rozwiązywać problemy i mają wyjątkową zdolność do myślenia strategicznego. Są perfekcjonistami i dążą do osiągnięcia swoich celów, ale mogą być również nieco krytyczne i nieufne wobec innych. INTJ mogą mieć trudności z nawiązywaniem głębokich relacji emocjonalnych.

ESTP – Ekstrawertyk, Percepcjonista, Myśliciel, Obserwator

ESTP to osoby, które są energiczne, towarzyskie i lubią rywalizację. Są praktyczne i potrafią szybko dostosować się do zmieniających się okoliczności. Lubią korzystać z życia i czerpać z niego przyjemności. Czasami mogą być impulsywne i nieprzewidywalne, co może prowadzić do problemów w relacjach z innymi.

ISTP – Introwertyk, Percepcjonista, Myśliciel, Obserwator

ISTP to osoby, które są ciche, analityczne i niezależne. Mają zdolność do szybkiego uczenia się i potrafią dostosować się do różnych sytuacji. Są praktyczne i mają naturalne zdolności techniczne. Mogą być nieco zamknięte emocjonalnie i trudno im wyrażać swoje uczucia. ISTP mogą mieć trudności z długotrwałymi zobowiązaniami.

ENTP – Ekstrawertyk, Intuicyjny, Myśliciel, Obserwator

ENTP to osoby, które są pomysłowe, kreatywne i mają zdolność do szybkiego myślenia. Są zainteresowane różnymi ideami i potrafią być bardzo perswazyjne w swojej komunikacji. Cenią sobie wolność i niezależność, ale mogą być również impulsywne i nieprzewidywalne. ENTP mogą mieć trudności z koncentracją i długotrwałym zaangażowaniem w projekty.

INTP – Introwertyk, Intuicyjny, Myśliciel, Obserwator

INTP to osoby, które są analityczne, kreatywne i niezależne. Mają wyjątkową zdolność do rozwiązywania problemów i analizowania sytuacji. Są ciekawe świata i mają szerokie zainteresowania. Czasami mogą być nieco zamknięte emocjonalnie i trudno im wyrażać swoje uczucia. INTP mogą mieć trudności z podejmowaniem decyzji i długotrwałymi zobowiązaniami.

ESFJ – Ekstrawertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Osądzający

ESFJ to osoby, które są serdeczne, towarzyskie i troskliwe. Cenią sobie harmonię i współpracę w relacjach z innymi. Są odpowiedzialne i lojalne, ale czasami mogą być zbyt opiekuńcze i kontrolujące. ESFJ mogą mieć trudności z radzeniem sobie z konfliktami i krytyką.

ISFJ – Introwertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Osądzający

ISFJ to osoby, które są ciche, troskliwe i odpowiedzialne. Mają silne poczucie obowiązku i lojalności wobec innych. Są praktyczne i potrafią dobrze organizować swoje życie. Mogą być nieco konserwatywne i niechętne zmianom. ISFJ mogą mieć trudności z wyrażaniem swoich uczuć i radzeniem sobie z konfliktowych sytuacjach.

ENFJ – Ekstrawertyk, Intuicyjny, Uczuciowiec, Osądzający

ENFJ to osoby, które są serdeczne, empatyczne i mają zdolności przywódcze. Potrafią zrozumieć potrzeby innych i motywować ich do osiągnięcia swoich celów. Są wizjonerami, którzy dążą do zmiany na lepsze. Czasami mogą być zbyt idealistyczne i niecierpliwe wobec innych. ENFJ mogą mieć trudności z radzeniem sobie z krytyką i konfliktami.

INFJ – Introwertyk, Intuicyjny, Uczuciowiec, Osądzający

INFJ to osoby, które są głęboko wrażliwe, empatyczne i mają silne poczucie wartości. Mają wyjątkową zdolność do rozumienia innych i pomagania im w osiągnięciu swojego potencjału. Są kreatywne i mają wizjonerskie myślenie. Czasami mogą być nieco zamknięte emocjonalnie i trudno im wyrażać swoje uczucia. INFJ mogą mieć trudności z radzeniem sobie z konfliktami i krytyką.

ESFP – Ekstrawertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Obserwator

ESFP to osoby, które są żywiołowe, towarzyskie i lubią korzystać z życia. Potrafią cieszyć się chwilą i uwielbiają być w centrum uwagi. Są praktyczne i mają zdolności interpersonalne. Czasami mogą być impulsywne i nieodpowiedzialne. ESFP mogą mieć trudności z planowaniem przyszłości i długotrwałym zaangażowaniem.

ISFP – Introwertyk, Percepcjonista, Uczuciowiec, Obserwator

ISFP to osoby, które są wrażliwe, ciche i mają silne poczucie estetyki. Mają zdolności artystyczne i potrafią wyrażać swoje uczucia poprzez różne formy sztuki. Są praktyczne i lubią spędzać czas na kontemplacji i obserwacji świata. Mogą być nieco zamknięte emocjonalnie i trudno im wyrażać swoje uczucia. ISFP mogą mieć trudności z radzeniem sobie z konfliktami i krytyką.

ENFP – Ekstrawertyk, Intuicyjny, Uczuciowiec, Obserwator

Osoby należące do tego typu są pełne energii i zapału, a ich obecność w grupie zawsze jest zauważalna. Są to ekstrawertyczne jednostki, które czerpią energię z kontaktu z innymi ludźmi. Cechuje ich otwartość, chęć dzielenia się swoimi myślami i ideami oraz umiejętność tworzenia głębokich, emocjonalnych więzi. ENFP to również intuicyjny obserwator, który widzi i rozumie więcej, niż się na pierwszy rzut oka wydaje. Mają niezwykłą zdolność wyczuwania emocji i potrzeb innych osób, co czyni ich wspaniałymi przyjaciółmi i doradcami. Kreatywność i elastyczność myślenia to kolejne cechy, które wyróżniają ENFP. Są skłonni do poszukiwania nowych możliwości, eksploracji i podejmowania ryzyka. Ich żywa wyobraźnia sprawia, że potrafią z łatwością wprowadzać innowacje i wpływać na innych. Wszystkie te cechy sprawiają, że ENFP jest niezwykle optymistycznym i inspirującym jednostką, która potrafi przekształcać swoje marzenia w rzeczywistość i motywować innych do działania.

INFP – Introwertyk, Intuicyjny, Uczuciowiec, Obserwator

Osoby należące do tego typu są głęboko zakorzenione w swoim wewnętrznym świecie i czerpią energię głównie z introspekcji i refleksji. Są to introwertyczne jednostki, które potrzebują czasu sam na sam, aby zregenerować swoje siły. INFP cechuje wyjątkowa empatia i zdolność do zrozumienia emocji innych ludzi. Są wrażliwi na subtelne nastroje i pragną tworzyć harmonię w swoim otoczeniu. Jako obserwatorzy, często zauważają niuanse, które umykają innym, i mają zdolność do przewidywania skrytych motywacji i intencji. INFP to także intuicyjne jednostki, które patrzą na świat z perspektywy głębszych znaczeń i wartości. Mają skłonność do refleksji nad sensem życia i poszukiwania autentyczności. Kreatywność jest dla nich naturalnym sposobem wyrażania siebie i odkrywania świata. INFP są lojalnymi przyjaciółmi, gotowymi wspierać innych w ich dążeniu do osobistego wzrostu. Ich wewnętrzna siła i autentyczność stanowią inspirację dla innych, a ich empatia i zdolność do słuchania czynią z nich wartościowych doradców i wsparcie dla tych wokół nich.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Podobne

melancholik cechy
Psychologia

Melancholik – kim jest i jakie ma cechy?

W fascynującej mozaice ludzkich osobowości, melancholik zajmuje wyjątkowe miejsce, charakteryzując się głębią emocjonalną, introspekcją i zrozumieniem dla otoczenia. To osobowość, która, wchodząc w interakcje z innymi typami temperamentów, tworzy unikalne kombinacje, pełne wyzwań, ale też bogate w możliwości wzajemnego wzbogacania się. W tym artykule przyjrzymy się, jak melancholik, osoba często uważana za zamyśloną i wrażliwą, […]

Więcej
zakochanie zauroczenie czy miłość
Psychologia

Zakochanie, zauroczenie czy miłość? Jak rozpoznać, co czujesz?

W świecie uczuć miłosnych często z trudem rozpoznajemy, co tak naprawdę czujemy. Zauroczenie, zakochanie, czy może już prawdziwa miłość? To pytanie towarzyszy nam w różnych momentach naszego życia, gdy serce podąża za własnym rytmem. Warto się zastanowić, jak odróżnić te subtelne, a jednocześnie potężne odczucia, by zrozumieć, czy to tylko zaloty, czy może już pełnoprawna […]

Więcej
flegmatyk kto to
Psychologia

Flegmatyk – osobowość, związki, predyspozycje zawodowe

W chaotycznym świecie, w którym żyjemy, osobowość flegmatyczna stanowi oazę spokoju i równowagi. Typ ten, wywodzący się z antycznej teorii czterech temperamentów, do dziś fascynuje psychologów i zwykłych ludzi swoją unikalnością i wpływem na dynamikę relacji międzyludzkich oraz życie zawodowe. Po jakich cechach łatwo rozpoznać flegmatyka? W jakiej pracy doskonale się odnajdzie? Jakie relacje nawiązuje […]

Więcej