Oczekiwanie na dziecko wiąże się z licznymi przygotowaniami i badaniami. Wśród nich są również badania prenatalne, wokół których narosło wiele mitów. Przyjrzyjmy się, czym są takie badania, jak się je wykonuje i dlaczego warto.
Czym są badania prenatalne?
Badania prenatalne to zespół różnego rodzaju testów i procedur, które służą do sprawdzenia stanu zdrowia płodu podczas ciąży. W zależności od momentu ciąży i potrzeb, badania prenatalne mogą obejmować m.in. badania krwi i moczu kobiety ciężarnej, USG, rentgenowskie badanie płodu, a także inne testy genetyczne lub hormonalne. Celem badań prenatalnych jest wczesne wykrycie ewentualnych problemów zdrowotnych u płodu lub matki, a także zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej obojgu.
Rodzaje badań prenatalnych
Istnieje wiele rodzajów badań prenatalnych, które mogą być wykonywane w różnych momentach ciąży. Oto kilka przykładów:
- Badania podstawowe: są to podstawowe badania laboratoryjne, takie jak badanie krwi i moczu kobiety ciężarnej, które mogą wskazywać na ewentualne schorzenia lub nieprawidłowości.
- USG: jest to badanie obrazowe, polegające na wykorzystaniu fal ultradźwiękowych do oceny stanu zdrowia płodu i macicy. Może być wykonywane w różnych momentach ciąży, w zależności od potrzeb.
- Testy genetyczne: są to badania, które pozwalają na ocenę ryzyka wystąpienia u płodu różnego rodzaju chorób genetycznych lub wad wrodzonych. Do najczęściej wykonywanych testów genetycznych należą m.in. amniopunkcja, kordocentezja i badanie płynu owodniowego.
- Inne badania: mogą to być m.in. rentgenowskie badanie płodu, badania hormonalne (np. badanie poziomu hormonów tarczycy), a także testy na obecność infekcji lub chorób przenoszonych drogą płciową.
Konkretny zestaw badań prenatalnych lekarz dobiera indywidualnie dla każdej kobiety ciężarnej, w zależności od potrzeb i indywidualnych cech ciąży.
Przeczytaj też: Jakie znaczenie ma imię Kacper? | Co wybrać – przedszkole czy nianię?
Kiedy się wykonuje badania prenatalne?
Badania prenatalne wykonuje się w różnych momentach ciąży, w zależności od potrzeb i rodzaju badania. Oto kilka przykładów:
- Badania podstawowe (np. badanie krwi i moczu): wykonuje się już na początku ciąży, a następnie co jakiś czas do jej zakończenia.
- USG: pierwsze USG w ciąży zwykle wykonuje się między 6. a 12. tygodniem ciąży, a następnie co jakiś czas do jej zakończenia. W zależności od potrzeb i indywidualnych cech ciąży, powtarza się je wedle zaleceń lekarza prowadzącego ciążę.
- Testy genetyczne: najczęściej wykonuje się między 11. a 14. tygodniem ciąży.
- Inne badania: ich moment wykonania jest uzależniony od konkretnego rodzaju badania i indywidualnych potrzeb ciąży.
Specjaliści zalecają, aby kobieta ciężarna uczestniczyła w regularnych wizytach kontrolnych u lekarza ginekologa, podczas których zostaną wykonane odpowiednie badania prenatalne. Dzięki temu możliwe jest szybkie wykrycie ewentualnych problemów zdrowotnych i podjęcie odpowiednich działań.
Jakie choroby można dzięki nim wykryć?
Badania prenatalne mogą wykryć różne choroby i nieprawidłowości związane z ciążą i płodem. Oto kilka przykładów:
- Wadę wrodzoną: są to nieprawidłowości w budowie lub funkcjonowaniu narządów lub układów ciała, które występują już od momentu poczęcia. Do najczęściej występujących wad wrodzonych należą m.in. wady serca, wady układu pokarmowego, wady układu nerwowego, wady narządu wzroku czy słuchu.
- Choroby genetyczne: są to choroby spowodowane mutacjami lub zaburzeniami w obrębie genów. Do najczęściej występujących chorób genetycznych należą m.in. zespół Downa, zespół Edwardsa, zespół Patau, zespół Turnera, choroba Fabry’ego.
- Choroby infekcyjne: ciąża może być zagrożona przez różnego rodzaju infekcje, które mogą mieć negatywny wpływ na rozwój płodu. Do najczęściej występujących chorób infekcyjnych należą m.in. różyczka, toksoplazmoza, cytomegalia, HIV.
- Choroby przewlekłe u matki: niektóre choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze, mogą mieć negatywny wpływ na przebieg ciąży i rozwój płodu.
- Nieprawidłowości w rozwoju płodu: badania prenatalne mogą wykryć nieprawidłowości w rozwoju płodu, takie jak np. brak płodu lub jego nieprawidłowe położenie.
To tylko kilka przykładów chorób i nieprawidłowości, które mogą być wykryte dzięki badaniom prenatalnym.
Kto powinien wykonać badania prenatalne?
Niektóre kobiety mogą być szczególnie narażone na ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych podczas ciąży i dlatego powinny szczególnie zwrócić uwagę na badania prenatalne. Do takich kobiet należą m.in.:
- Kobiety w wieku powyżej 35 lat
- Kobiety z chorobami przewlekłymi (np. cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym)
- Kobiety, które już wcześniej rodziły dzieci z wadami wrodzonymi lub chorobami genetycznymi
- Kobiety, u których w rodzinie występowały choroby genetyczne lub wady wrodzone
- Kobiety, które przyjmują leki lub inne substancje, które mogą mieć wpływ na płód.
